Augustusi 2016: lijsterbes (Sorbus aucuparia)
De Latijnse naam kunnen we als volgt ontleden, Sorbus betekent vrucht en aucupor is de omschrijving voor vogelvangst. Dit laatste omdat de Romeinen de bessen als lokaas gebruikten. Wat het lot van de gevangen vogels is, laat zich raden.
De lijsterbes, ook wel haveres, kwekkebessen, kwetsenbeienboom, kraalboom, kwalsterboom, vogelbessenboom, [sap]siepenhout, is een boom of grote struik met een overdaad aan bloemen en vruchten. In Engeland wordt de boom vaak witchwood genoemd, heksenhout, omdat men geloofde dat hij tegen de invloed van heksen bescherming kon bieden. De boom kan ongeveer 14 meter hoog worden en behoort tot de rozenfamilie. Als je de bloemen wat nader bekijkt kun je wel zien waarom. Het verspreidingsgebied is geheel Noord Europa, in Zuid Europa op de bergen en verder in Zuidwest Azië. De kleine, fel oranje gekleurde bessen zijn zeer geliefd bij vogels. Zij zullen niet lang aan de boom blijven hangen. Vooral lijsters en merels, maar ook spreeuwen zijn er dol op. In de onderbegroeiing van het bos vinden we de lijsterbes vaak samen met vlier, hulst en hazelaar. Maar op onze natuurparel de Gorsselse Heide zien we de lijsterbes vooral langs de randen van de paden. Er gaan verhalen, dat het belangrijk zou zijn om lijsterbessen te behouden of te planten in de buurt van jeneverbessen. Lijsters eten eerst jeneverbessen en gaan daarna verder met de lijsterbessen. Onder de bomen zouden dan zaailingen van de jeneverbessen uit de poep van de vogels goed tot ontwikkeling kunnen komen. Het zou een aanvulling zijn als we op sommige plaatsen op onze heide wat extra lijsterbessen aanplanten. Bijvoorbeeld in de nabijheid van de natuurakkertjes en de jeneverbes bij de roestvrijstalen zitjes.
Bron foto’s: Wikipedia
In de maanden mei en juni zitten de crème-witte bloemen aan de top van jonge takken als staande vertakte en schermvormige trossen. De bloemen worden door verschillende insecten bestoven. Vooral vliegen en in het bijzonder aasvliegen, dit vanwege de weeïge geur die de bloemen verspreiden. Ikzelf vind het direct geen aangename geur, doet wat aan meidoorn denken. Ik heb op de bloemschermen ook vaak zweefvliegen aangetroffen.
In juli zie je eerst de geelgroene bessen kleuren, waarna ze binnen enkele dagen van feloranje tot scharlakenrood verkleuren.
Ook de mensen gebruiken de bessen. Ze kunnen op verschillende wijze gegeten worden, vooral als moes of tot jam gekookt, eventueel gezoet met honing of suiker. Maar ook kan men er azijn van maken en brandewijn of zelfs een likeur. In de kruidengeneeskunde staan de bessen bekend als laxerend en vitamine C aanvullend. Maar wat mij betreft laat ze maar rustig aan de boom zitten als vogelvoer.
Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt
Herman Roelofs
De Latijnse naam kunnen we als volgt ontleden, Sorbus betekent vrucht en aucupor is de omschrijving voor vogelvangst. Dit laatste omdat de Romeinen de bessen als lokaas gebruikten. Wat het lot van de gevangen vogels is, laat zich raden.
De lijsterbes, ook wel haveres, kwekkebessen, kwetsenbeienboom, kraalboom, kwalsterboom, vogelbessenboom, [sap]siepenhout, is een boom of grote struik met een overdaad aan bloemen en vruchten. In Engeland wordt de boom vaak witchwood genoemd, heksenhout, omdat men geloofde dat hij tegen de invloed van heksen bescherming kon bieden. De boom kan ongeveer 14 meter hoog worden en behoort tot de rozenfamilie. Als je de bloemen wat nader bekijkt kun je wel zien waarom. Het verspreidingsgebied is geheel Noord Europa, in Zuid Europa op de bergen en verder in Zuidwest Azië. De kleine, fel oranje gekleurde bessen zijn zeer geliefd bij vogels. Zij zullen niet lang aan de boom blijven hangen. Vooral lijsters en merels, maar ook spreeuwen zijn er dol op. In de onderbegroeiing van het bos vinden we de lijsterbes vaak samen met vlier, hulst en hazelaar. Maar op onze natuurparel de Gorsselse Heide zien we de lijsterbes vooral langs de randen van de paden. Er gaan verhalen, dat het belangrijk zou zijn om lijsterbessen te behouden of te planten in de buurt van jeneverbessen. Lijsters eten eerst jeneverbessen en gaan daarna verder met de lijsterbessen. Onder de bomen zouden dan zaailingen van de jeneverbessen uit de poep van de vogels goed tot ontwikkeling kunnen komen. Het zou een aanvulling zijn als we op sommige plaatsen op onze heide wat extra lijsterbessen aanplanten. Bijvoorbeeld in de nabijheid van de natuurakkertjes en de jeneverbes bij de roestvrijstalen zitjes.
 |
 |
Bron foto’s: Wikipedia
In de maanden mei en juni zitten de crème-witte bloemen aan de top van jonge takken als staande vertakte en schermvormige trossen. De bloemen worden door verschillende insecten bestoven. Vooral vliegen en in het bijzonder aasvliegen, dit vanwege de weeïge geur die de bloemen verspreiden. Ikzelf vind het direct geen aangename geur, doet wat aan meidoorn denken. Ik heb op de bloemschermen ook vaak zweefvliegen aangetroffen.
In juli zie je eerst de geelgroene bessen kleuren, waarna ze binnen enkele dagen van feloranje tot scharlakenrood verkleuren.
Ook de mensen gebruiken de bessen. Ze kunnen op verschillende wijze gegeten worden, vooral als moes of tot jam gekookt, eventueel gezoet met honing of suiker. Maar ook kan men er azijn van maken en brandewijn of zelfs een likeur. In de kruidengeneeskunde staan de bessen bekend als laxerend en vitamine C aanvullend. Maar wat mij betreft laat ze maar rustig aan de boom zitten als vogelvoer.
Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt
Herman Roelofs
