Mei 2018: de lijsterfamilie [Turdidae]
Soms wordt de stilte op de heide sterk onderbroken door de zang van vooral de zanglijster. Hoog boven in de boom laat hij van zich horen: "dit gebied is van mij en welk vrouwtje wil met mij hier een gezinnetje stichten". Voor mij niet erg deze verstoring van de stilte, maar meer genieten. Dit is echt de natuur, niet te verwarren met het geluid van de “karters”. Dat is de laatste tijd wel weer bewezen, dat is herrie.
Als ik ‘s morgens in mijn tuin in Epse aan het “werk” ben, hoor ik de lijsters vaak prachtig zingen, de zanglijster in het Epserbos, de merel vanaf de nokpan van een tegenoverliggend huis en de grote lijster in de verte meer vanuit het dorp. In de winter hoor ik vaak een wat grotere groep kramsvogels [kenmerkend tjakker geluid] en koperwieken in de weilanden richting A1. De lijsterfamilie is een grote familie. De kleine soorten [31] bestaan uit diverse groepen, zoals nachtegalen, roodstaarten, tapuiten en rotslijsters. Ook de wel bekende roodborst valt onder deze familie. De grotere soorten, bekend als de echte lijsters [16 soorten] hebben een krachtige snavel en poten.
De koperwiek, kramsvogel en ook de beflijster zijn op onze Gorsselse Heide waargenomen. Deze laatste soorten zijn meer wintergasten: de koperwiek en kramsvogel in wat grotere groepen doortrekkend en foeragerend op de weidevelden. De beflijster zie je meer solitair. De andere lijsters uit deze familie komen niet of nauwelijks voor in ons land.
Ik ga me beperken tot de zanglijster, merel en grote lijster.
Zanglijster [Turdus philomelos].
Gewicht 70 tot 90 gram, lengte punt snavel eind staart 21 cm, spanwijdte 33 tot 36 cm. Het ♂ en ♀ zien er vrijwel hetzelfde uit. De zang van de vogel, meestal vanuit de top van een boom, is indrukwekkend en zeer melodieus, vaak te herkennen aan de herhaling, soms twee zelfs drie keer gelijke strofen achter elkaar. Duidelijk niet zo snel als de hieronder beschreven merel.
Foto: bron Wikipedia
De vogel maakt een prachtig nest in hagen, struweel van bosjes en bomen. Een keurige nestkom is gevoerd met zacht materiaal. Ze leggen 4 tot 5 eieren en wel 1 tot 3 legsels per jaar. De eieren zijn lichtblauw met wat zwarte vlekken.
Merel [Turdus merula].
De merel meet zo’n 25 cm. van punt snavel tot eind staart. Verdere gegevens, spanwijdte 34 tot 38 cm, gewicht 80 – 110 gram. Je zou dus concluderen iets zwaarder dan de zanglijster. Het ♂ is glanzend zwart met een oranje gele snavel, het ♀ heeft een donkerbruine bovenzijde met een wat lichtere onderzijde. Zoals te zien op de foto heeft het ♂ een opvallende oogring.
In wat oudere literatuur vind je ook vaak de naam zwarte lijster.
Foto: bron wikipedia
De zang is zeer melodieus, geen herhalingen zoals bij de zanglijster. Vanuit een markant hoog punt in de omgeving schalt de zang rond. Verder kun je direct merken als er gevaar dreigt, de alarm roep van de merel is heel kenmerkend. Ze maken ook een prachtige nestkom, het liefs in dicht struikgewas zoals coniferen. Ook meerdere legsels per seizoen.
Grote lijster [Turdus viscivorus].
Deze wat grotere lijster meet zo’n 28 cm. De grootste van de drie, met een spanwijdte van 42 tot 48 cm en weegt zo’n 110 - 150 gram. Evenals bij de zanglijster zien het ♂ en ♀ vrijwel identiek uit, bruingevlekt op een wat beige achtergrond.
De zang van de grote lijster is melodramatisch. Het doet mij vaak denken aan het langstrekken van een begrafenisstoet. Ook zoals bij zijn vorige familieleden vanuit een hoog punt. De zang is langzaam en duidelijk te volgen in vergelijking met de vorige lijsters.
Foto: Frens Westenbrink
Het nest van de grote lijster is ook te vergelijken met zanglijster en merel, open nestkom goed verscholen in de omgeving.
Het voedsel voor de hierboven behandelde lijsters bestaat vooral uit slakken, insecten, spinnen, pissebedden, duizendpoten en wormen. Vaak vind je bij een steen stukgeslagen slakkenhuizen, je hebt de smidse van de zanglijster ontdekt. ‘s Winters nuttigen ze ook fruit en bessen, denk maar aan de lijsterbes. Ook een wat aangetaste appel, die wij als mensen niet meer willen nuttigen, is een welkome aanvulling.
Nog even ter informatie de Nationale Vogelweek 2018 is van 12 tot 21 mei; Vogelbescherming.nl.
Geniet van wat de Gorsselse Heide (en omgeving) ons biedt
Herman Roelofs
Soms wordt de stilte op de heide sterk onderbroken door de zang van vooral de zanglijster. Hoog boven in de boom laat hij van zich horen: "dit gebied is van mij en welk vrouwtje wil met mij hier een gezinnetje stichten". Voor mij niet erg deze verstoring van de stilte, maar meer genieten. Dit is echt de natuur, niet te verwarren met het geluid van de “karters”. Dat is de laatste tijd wel weer bewezen, dat is herrie.
Als ik ‘s morgens in mijn tuin in Epse aan het “werk” ben, hoor ik de lijsters vaak prachtig zingen, de zanglijster in het Epserbos, de merel vanaf de nokpan van een tegenoverliggend huis en de grote lijster in de verte meer vanuit het dorp. In de winter hoor ik vaak een wat grotere groep kramsvogels [kenmerkend tjakker geluid] en koperwieken in de weilanden richting A1. De lijsterfamilie is een grote familie. De kleine soorten [31] bestaan uit diverse groepen, zoals nachtegalen, roodstaarten, tapuiten en rotslijsters. Ook de wel bekende roodborst valt onder deze familie. De grotere soorten, bekend als de echte lijsters [16 soorten] hebben een krachtige snavel en poten.
De koperwiek, kramsvogel en ook de beflijster zijn op onze Gorsselse Heide waargenomen. Deze laatste soorten zijn meer wintergasten: de koperwiek en kramsvogel in wat grotere groepen doortrekkend en foeragerend op de weidevelden. De beflijster zie je meer solitair. De andere lijsters uit deze familie komen niet of nauwelijks voor in ons land.
Ik ga me beperken tot de zanglijster, merel en grote lijster.
Zanglijster [Turdus philomelos].
Gewicht 70 tot 90 gram, lengte punt snavel eind staart 21 cm, spanwijdte 33 tot 36 cm. Het ♂ en ♀ zien er vrijwel hetzelfde uit. De zang van de vogel, meestal vanuit de top van een boom, is indrukwekkend en zeer melodieus, vaak te herkennen aan de herhaling, soms twee zelfs drie keer gelijke strofen achter elkaar. Duidelijk niet zo snel als de hieronder beschreven merel.
Foto: bron Wikipedia
De vogel maakt een prachtig nest in hagen, struweel van bosjes en bomen. Een keurige nestkom is gevoerd met zacht materiaal. Ze leggen 4 tot 5 eieren en wel 1 tot 3 legsels per jaar. De eieren zijn lichtblauw met wat zwarte vlekken.
Merel [Turdus merula].
De merel meet zo’n 25 cm. van punt snavel tot eind staart. Verdere gegevens, spanwijdte 34 tot 38 cm, gewicht 80 – 110 gram. Je zou dus concluderen iets zwaarder dan de zanglijster. Het ♂ is glanzend zwart met een oranje gele snavel, het ♀ heeft een donkerbruine bovenzijde met een wat lichtere onderzijde. Zoals te zien op de foto heeft het ♂ een opvallende oogring.
In wat oudere literatuur vind je ook vaak de naam zwarte lijster.
Foto: bron wikipedia
De zang is zeer melodieus, geen herhalingen zoals bij de zanglijster. Vanuit een markant hoog punt in de omgeving schalt de zang rond. Verder kun je direct merken als er gevaar dreigt, de alarm roep van de merel is heel kenmerkend. Ze maken ook een prachtige nestkom, het liefs in dicht struikgewas zoals coniferen. Ook meerdere legsels per seizoen.
Grote lijster [Turdus viscivorus].
Deze wat grotere lijster meet zo’n 28 cm. De grootste van de drie, met een spanwijdte van 42 tot 48 cm en weegt zo’n 110 - 150 gram. Evenals bij de zanglijster zien het ♂ en ♀ vrijwel identiek uit, bruingevlekt op een wat beige achtergrond.
De zang van de grote lijster is melodramatisch. Het doet mij vaak denken aan het langstrekken van een begrafenisstoet. Ook zoals bij zijn vorige familieleden vanuit een hoog punt. De zang is langzaam en duidelijk te volgen in vergelijking met de vorige lijsters.
Foto: Frens Westenbrink
Het nest van de grote lijster is ook te vergelijken met zanglijster en merel, open nestkom goed verscholen in de omgeving.
Het voedsel voor de hierboven behandelde lijsters bestaat vooral uit slakken, insecten, spinnen, pissebedden, duizendpoten en wormen. Vaak vind je bij een steen stukgeslagen slakkenhuizen, je hebt de smidse van de zanglijster ontdekt. ‘s Winters nuttigen ze ook fruit en bessen, denk maar aan de lijsterbes. Ook een wat aangetaste appel, die wij als mensen niet meer willen nuttigen, is een welkome aanvulling.
Nog even ter informatie de Nationale Vogelweek 2018 is van 12 tot 21 mei; Vogelbescherming.nl.
Geniet van wat de Gorsselse Heide (en omgeving) ons biedt
Herman Roelofs
