Februari 2019: madeliefje [Bellis perennis]

In de natuur kun je deze maand al wel weer genieten van de bloeiende planten en ook struiken. Hazelaar, wilg en els zijn de struiken in de houtwallen en langs de bosrand. Verder nog of al een enkele dagkoekoekbloem, het madeliefje en soms al een maarts viooltje. In onze tuinen de eerste sneeuwklokjes, winteraconieten en vroege krokussen.
Februari staat ook wel bekend als sprokkelmaand, met 3°C is het maandgemiddelde nauwelijks iets hoger dan in januari. De natuur staat eigenlijk stil. Je kunt het beschouwen als een soort natuurdip. De wat oudere en “wijze” bomen en struiken wachten in rust af op de komende lente en sparen zo hun energie.
Ja, wat moeten we als mens doen, spitten, zagen, snoeien, hakken en natuurlijk sprokkelen. Om zo wat hout te verzamelen voor de kachel, maar dat was het verleden. Nu moeten we met open haarden, kachels, vuurkorven maar ook de barbecue wel bewust zijn van de ontstane vervuiling: fijnstof, stank en CO2 . Een luxe?
Maar in deze februarimaand is het rustgevend en genietend van een fijne wandeling op de Gorsselse Heide. De inhoud van onze longen voorzien van een dosis frisse lucht. Ogen en oren goed de kost geven van de natuur om ons heen. Ogen voor de flora en voor de fauna ook onze oren wijd open, want de vogelwereld start alweer met de nodige geluiden.
Nu iets over het madeliefje [Bellis perennis; Bellis staat voor mooi en perennis voor overjarig]. Overal kun je de witte sterretjes al van afstand zien. Het is een zeer algemeen plantje van onze gazons, gemaaide graslanden en weiden. Ze bloeien het hele jaar door, maar wel het uitbundigst in mei vandaar de meizoentjes. Een klein vast plantje rozetvormig met ondergrondse korte wortelstokken.
feb19 madeliefjes
De witte lint- of straalbloemen zijn vrouwelijk, met rood tot paars rode randen. De gele buisbloemen zijn tweeslachtig en wat harig. Ze hebben 5 vergroeide kroonbladeren en 5 meeldraden, 1 stijl met 2 stempels. De vrucht is een éénzadige dopvrucht, een soort nootje en heeft een zeer lang leven, langer dan 5 jaar. Het blad is spatelvormig met een gekartelde rand. Maar er is ook een ongeslachtelijke voortplanting. In de oksels van de bladeren vormen zich stengels die uit kunnen groeien tot een nieuw rozet. Bron:wildebloemen.info

Bij de herinneringen aan vroeger staat mij altijd bij het maken van een bloemenslinger van de madeliefjes of ook wel meizoentjes zoals we ze ook noemden. We plukten dan vele bloempjes met een zo lang mogelijke steel. Vlak onder het bloemhoofdje maakten we een sneetje in de bloemstengel daar werd dan de steel van een nieuw bloempje doorgestoken, ook onder dit nieuwe bloemhoofdje werd weer een sneetje gemaakt, hier weer een nieuwe bloem doorgestoken en zo verder. Totdat we de slinger lang genoeg vonden om de hals van een vrouwelijke schone te versieren of onze moeder.
In de oudheid [Babylonische periode] stond de plant symbool voor de godin Isjtar en in de Keltische sagen werd het plantje magische eigenschappen toegedicht.
In de Middeleeuwen gebruikte men gedroogde bloempjes voor wondgenezing, maar ook voor nierziekten en reumatiek. Het zou de bloedsomloop bevorderen en bloedreinigend zijn.
Zowel de blaadjes als de bloempjes zijn eetbaar. Maar wees er bewust van dat de gecultiveerde madeliefjes meestal niet eetbaar zijn.

Geniet van wat de Gorsselse Heide (en omgeving) ons biedt   
Herman Roelofs

  • Steunt u ons ook?
  • logo top vvdgh thumb