November 2019: de mol [Talpa europaea]
Voor alle duidelijkheid: niet Talpa, SBS6, RTL, NET5 of Veronica en ook niet “Wie is de mol”, maar Talpa europea. Dit geheimzinnige diertje, met zijn zwart fluwelen vacht, leeft in het donker en staat bekend als “mijnwerker” en zeker niet als televisieproducent. Het mysterieuze aan de mol is, dat we het zoogdiertje nauwelijks te zien krijgen. Het leven speelt zich vooral ondergronds in het donker af.
Ik heb de mol niet vaak levend kunnen waarnemen. Uit mijn jeugd herinner ik me, dat er een mollenvanger bij ons in de straat woonde en daar zag ik wel eens de zwartfluwelen velletjes op een plank gespijkerd in de zon liggen te drogen. Dat is nu gelukkig verleden tijd, mollen vangen voor het bont is ten strengste verboden.
Men kan de mol zowel positief als negatief plaatsen. Negatief door de gangen waarin het vee in de wei hun poten kunnen breken en natuurlijk in dijken wat verzwakking voor het dijkvak betekent. Positief omdat het diertje vele “schadelijke” insecten verorbert. Bekend zijn keverlarven, emelten en engerlingen, soms ook slakken. Maar zijn hoofdvoedsel is wel regenwormen. Ze leggen een wintervoorraad van regenwormen aan, welke dan enigszins verlamd als een soort kluwen in de voorraadkamer bewaard worden.
In de maag van de mol wordt nauwelijks aarde aangetroffen. Dit komt omdat de worm met kracht tussen de nagels van de voorpoten en de tanden naar binnen wordt getrokken. Gevolg: uitwendige aarde wordt afgestreken en de wormenmaag wordt leeg gedrukt. Door de enorme inspanningen heeft het warmbloedige diertje veel voedsel nodig, wat wel op kan lopen van ⅓ tot wel zijn eigen lichaamsgewicht per dag.
Bron foto Wikipedia
De mol, lengte 11 tot 16 cm, gewicht 65 tot wel 140 gram, maakt een goed doordacht nest. Een hoop opgeworpen aarde, wat groter dan een normale molshoop verraadt meestal de plaats van het nest. Tussen de mollen onderling is de bouw van het nest ook verschillend. De ronde nestholte met wat bekleding van droge bladeren is bij alle mollen wel gelijk.
In februari/maart gaan de ♂♂ op zoek naar de ♀♀. De draagtijd is ca. 28 dagen en daarna worden 3 tot 6 naakte en blinde jongen geboren. Na zo’n 22 dagen gaan de ogen open. Ze worden wel 5 weken gespeend. Na 2 maanden zijn de jongen zelfstandig en verlaten ze het nest op zoek naar een eigen territorium. De diertjes zijn na 11 maanden geslachtsrijp. De leeftijd van de mol is gemiddeld 3 jaar, maar er zijn dieren van 7 jaar bekend.
Het nest is verbonden met een grillig stelsel aan gangen, te weten jacht-, vlucht- en ventilatiegangen hoogstens op zo’n 60 cm. diepte. De jachtgangen worden met enige regelmaat bezocht. Je kunt er de klok op gelijk zetten.
Het grote aantal molshopen is te danken aan de uitgeworpen aarde uit de jachtgangen. Vooral in het najaar neemt het aantal molshopen toe. Verder vallen vaak de dicht onder het aardoppervlak “molsritten ” op. Graven doen ze met de breeduitstaande voorpoten, waarbij de handpalmen naar buiten zijn gericht als een soort schepjes. Door de sterke graafspieren kan de graafsnelheid wel gelijk zijn aan onze wandelsnelheid. Deze graafspieren zitten aan het borstbeen wat versterkt is met een extra kam vergeleken met het borstbeen en de vleugelspieren van vogels. Door de willekeurige plaatsing van de haren, welke kunnen kantelen bij de huidaanhechting, ondervindt de mol geen belemmeringen bij de verplaatsing door de gangen. Ze kunnen daardoor ook gemakkelijk voor en achteruit bewegen.
De ooropeningen en neusgaten kunnen tijdens het graven worden afgesloten. Tastzin, gehoor en reuk spelen een belangrijke rol bij de voedselbemachtiging. Daarentegen is het gezicht zeer slecht ontwikkeld. De zeer kleine ogen zijn vrijwel volledig beschermd door en onder de haren, alleen als ze in de open lucht bewegen kun je de ogen waarnemen als kleine speldenknopjes. Verder bezit de kop van de mol een soort slurfje (verlengde neus) wat dienst doet als tastzin. Het zijn onderling zeer onverdraagzame dieren en kunnen zelfs elkaar opeten.
Voor alle duidelijkheid: niet Talpa, SBS6, RTL, NET5 of Veronica en ook niet “Wie is de mol”, maar Talpa europea. Dit geheimzinnige diertje, met zijn zwart fluwelen vacht, leeft in het donker en staat bekend als “mijnwerker” en zeker niet als televisieproducent. Het mysterieuze aan de mol is, dat we het zoogdiertje nauwelijks te zien krijgen. Het leven speelt zich vooral ondergronds in het donker af.
Ik heb de mol niet vaak levend kunnen waarnemen. Uit mijn jeugd herinner ik me, dat er een mollenvanger bij ons in de straat woonde en daar zag ik wel eens de zwartfluwelen velletjes op een plank gespijkerd in de zon liggen te drogen. Dat is nu gelukkig verleden tijd, mollen vangen voor het bont is ten strengste verboden.
Men kan de mol zowel positief als negatief plaatsen. Negatief door de gangen waarin het vee in de wei hun poten kunnen breken en natuurlijk in dijken wat verzwakking voor het dijkvak betekent. Positief omdat het diertje vele “schadelijke” insecten verorbert. Bekend zijn keverlarven, emelten en engerlingen, soms ook slakken. Maar zijn hoofdvoedsel is wel regenwormen. Ze leggen een wintervoorraad van regenwormen aan, welke dan enigszins verlamd als een soort kluwen in de voorraadkamer bewaard worden.
In de maag van de mol wordt nauwelijks aarde aangetroffen. Dit komt omdat de worm met kracht tussen de nagels van de voorpoten en de tanden naar binnen wordt getrokken. Gevolg: uitwendige aarde wordt afgestreken en de wormenmaag wordt leeg gedrukt. Door de enorme inspanningen heeft het warmbloedige diertje veel voedsel nodig, wat wel op kan lopen van ⅓ tot wel zijn eigen lichaamsgewicht per dag.
Bron foto Wikipedia
De mol, lengte 11 tot 16 cm, gewicht 65 tot wel 140 gram, maakt een goed doordacht nest. Een hoop opgeworpen aarde, wat groter dan een normale molshoop verraadt meestal de plaats van het nest. Tussen de mollen onderling is de bouw van het nest ook verschillend. De ronde nestholte met wat bekleding van droge bladeren is bij alle mollen wel gelijk.
In februari/maart gaan de ♂♂ op zoek naar de ♀♀. De draagtijd is ca. 28 dagen en daarna worden 3 tot 6 naakte en blinde jongen geboren. Na zo’n 22 dagen gaan de ogen open. Ze worden wel 5 weken gespeend. Na 2 maanden zijn de jongen zelfstandig en verlaten ze het nest op zoek naar een eigen territorium. De diertjes zijn na 11 maanden geslachtsrijp. De leeftijd van de mol is gemiddeld 3 jaar, maar er zijn dieren van 7 jaar bekend.
Het nest is verbonden met een grillig stelsel aan gangen, te weten jacht-, vlucht- en ventilatiegangen hoogstens op zo’n 60 cm. diepte. De jachtgangen worden met enige regelmaat bezocht. Je kunt er de klok op gelijk zetten.
Het grote aantal molshopen is te danken aan de uitgeworpen aarde uit de jachtgangen. Vooral in het najaar neemt het aantal molshopen toe. Verder vallen vaak de dicht onder het aardoppervlak “molsritten ” op. Graven doen ze met de breeduitstaande voorpoten, waarbij de handpalmen naar buiten zijn gericht als een soort schepjes. Door de sterke graafspieren kan de graafsnelheid wel gelijk zijn aan onze wandelsnelheid. Deze graafspieren zitten aan het borstbeen wat versterkt is met een extra kam vergeleken met het borstbeen en de vleugelspieren van vogels. Door de willekeurige plaatsing van de haren, welke kunnen kantelen bij de huidaanhechting, ondervindt de mol geen belemmeringen bij de verplaatsing door de gangen. Ze kunnen daardoor ook gemakkelijk voor en achteruit bewegen.
De ooropeningen en neusgaten kunnen tijdens het graven worden afgesloten. Tastzin, gehoor en reuk spelen een belangrijke rol bij de voedselbemachtiging. Daarentegen is het gezicht zeer slecht ontwikkeld. De zeer kleine ogen zijn vrijwel volledig beschermd door en onder de haren, alleen als ze in de open lucht bewegen kun je de ogen waarnemen als kleine speldenknopjes. Verder bezit de kop van de mol een soort slurfje (verlengde neus) wat dienst doet als tastzin. Het zijn onderling zeer onverdraagzame dieren en kunnen zelfs elkaar opeten.
Geniet van wat de Gorsselse Heide (en omgeving) ons biedt
Herman Roelofs
Herman Roelofs
