Wat betekent de Wet natuurbescherming voor de Gorsselse Heide?
De Wet natuurbescherming (Wn) 1) beschermt natuurgebieden en plant-en diersoorten. De wet geldt sinds 1 januari 2017 en vervangt 3 andere wetten: de Natuurbeschermingswet 1998, de Flora- en faunawet en de Boswet.De Wn is gericht op:
a) het beschermen en ontwikkelen van de natuur, mede vanwege de intrinsieke waarde, en het behouden en herstellen van de biologische diversiteit;
b) het doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de natuur ter vervulling van maatschappelijke functies;
c) het verzekeren van een samenhangend beleid gericht op het behoud en beheer van waardevolle landschappen, vanwege hun bijdrage aan de biologische diversiteit en hun cultuurhistorische betekenis, mede ter vervulling van maatschappelijke functies.
Het uitgangspunt van de wet is: "Een ieder neemt voldoende zorg in acht voor .. natuurgebieden en voor in het wild levende dieren en planten en hun directe leefomgeving". Dat is de "zorgplicht".
In de Wn is vastgelegd dat de provincies bepalen wat wel en niet mag in de natuur door middel van vergunningen en ontheffingen. Bij de aanvraag voor een omgevingsvergunning bij de gemeente moet getoetst worden aan de Wn: de "natuurtoets". Hiertoe heeft het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een routeplanner opgesteld 3).
Is er voor de voorgenomen activiteiten geen omgevingsvergunning vereist dan dient wel nagegaan te worden hoe de schade aan beschermde dieren en planten zoveel mogelijk kan worden voorkomen. Daartoe zijn er door diverse organisaties door de overheid goedgekeurde gedragscodes 4) en natuurkalenders 5) opgesteld.
De Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren heeft dat gedaan. Met die gedragscodes 6) kunnen reguliere werkzaamheden, zoals begrazen, plaggen, branden van heide of maaien, uitgevoerd worden zonder een ontheffing van de provincie.
Wat zijn de consequentie voor de Gorsselse Heide en de bezoekers?
We denken hierbij aan:
- hondenbezitters en ruiters
- de begrazing door koeien of schapen in opdracht van de Marke GH
- de activiteiten van de Natuurwerkgroep Gorssel (verwijderen van opslag enz.)
- het eventuele plaggen, rooien enz. door de Marke
- het onderhoud van de akkertjes (maaien, bemesten enz.)
- excursies
- de aanleg van de knuppelbrug.
Wat dat laatste betreft is voor ons het boek gesloten. Wij waren van mening dat de aanleg van de brug de natuur geweld aan zou doen en een inbreuk zou zijn op de Wn. Vergeefs hebben wij geprobeerd om op die gronden de bouw te voorkomen.
Hondenbezitters en ruiters
Artikel 3.24 lid 5 zegt: "Het is een ieder verboden zich in een veld te bevinden met een dier dat hem toebehoort of onder zijn toezicht staat en dat in het veld dieren opspoort, doodt, verwondt, vangt of bemachtigd."
De Wn legt dus ook aan hondeneigenaren een "zorgplicht" op. Dat betekent dat men er altijd voor moet zorgen dat de hond niet achter wild of vogels aangaat. De hond moet dus altijd onder controle zijn: met andere woorden "aangelijnd".
Ook beschadiging van de flora doordat de hond gaat graven is niet toegestaan.
Het doorwaden (of, in droge periodes, het betreden) van de vennetjes en poelen door paarden is uiteraard ook in strijd met de Wn.
Begrazing in opdracht van de Marke
Uit de natuurkalender van de Bosgroepen 6) maken wij op dat het begrazen zonder ontheffing kan plaatsvinden van oktober tot en met februari. Daarbuiten is een ontheffing vereist van de provincie Gelderland.
De praktijk is echter dat de koeien van juli t/m september op de hei rondlopen (zie hier) zonder dat er een ontheffing is.
Wat zijn de effecten op de flora en fauna?
Activiteiten van de Natuurwerkgroep Gorssel
Vrijwilligers hebben al jarenlang de hei ontdaan van "opslag" (zaailingen van berken, dennen enz.)
Tot nu toe werden die werkzaamheden alleen verricht buiten het vogelbroedseizoen.
Plaggen, rooien enz.
Onderhoud 'akkertjes'
Maaien, mestinjecteren
Excursies
Wat te denken van een 'slootjes-middag'?
Hanteert de Marke Gorsselse Heide de gedragscodes? Hoe treden zij op tegen overtreders?
Bronnen en links1. http://wetten.overheid.nl/BWBR0037552/2017-09-01
2. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/natuur-en-biodiversiteit/wetgeving-voor-natuurbescherming-in-nederland
3. https://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/gebiedendatabase.aspx?subj=procedure
4. https://www.rvo.nl/onderwerpen/agrarisch-ondernemen/beschermde-planten-dieren-en-natuur/ruimtelijke-ingrepen/ontheffing-vrijstelling/gedragscodes
5. https://mijn.rvo.nl/documents/20448/80143/Natuurkalender+voor+overige+soorten/3473e7b5-f650-46eb-93d8-d04a6c61992e
https://mijn.rvo.nl/documents/20448/80143/Natuurkalender+voor+vogels/86d1570c-bf66-4157-bc97-a126ccde22d5
6. https://bosgroepen.nl/nieuwe-gedragscode-natuurbeheer-gepubliceerd/
7, https://www.licg.nl/honden/loslopen-of-aanlijnen/
